Doğanın uyandığı, kuşların şarkılar söylediği, yeni başlangıçlar için heyecanlandığımız bahar, birçoğumuz için alerji yüzünden kâbusa dönüyor. Tabii bahar alerjimiz var diye bütün bitkilerden uzak duracak değiliz. Bahar alerjisine neden olmayan birçok çiçek türü var. Alerji yapmayan çiçekler listesinden evde yetiştireceğimiz çiçekleri seçebilir ve baharın keyfini hapşırıksız, kaşıntısız çıkarabiliriz.
İleri dönüşüm ya da yaratıcı yeniden kullanım. Bir şeyi atmayıp tekrar tekrar, benzer veya farklı şekilde değerlendirmek. Aslında çocukken tanık olduğumuz birçok ileri dönüşüm örneği var: Annelerimizin kabak tatlısı yaparken çekirdeklerini kurumaya bırakması, yağ tenekelerinin ve yoğurt kaplarının saksı veya saksı altlığı olarak kullanılması, yediğimiz meyvelerin çekirdeklerini bahçeye ekmek, bayat ekmeklerden papara yapmak…
Ekolojik ev deyince belki aklımıza kendi enerjisini üreten, ahşap kaplama evler gelse de teknoloji geliştikçe hayal gücümüzün sınırlarını zorlayan tasarımlar ortaya çıkıyor. Bu yazıda dünyanın dört bir yanından ve Türkiye’den, doğal kaynaklarımızı en az kullanan, hatta bazısı kendi enerjisinden fazlasını üretip satan farklı avantajlara sahip ilham verici ekolojik ev örnekleri bulacaksınız.
Eskiden çiçek yetiştirme, emeklilik veya ileri yaşlarla bağdaştırılan bir durumdu. Artık durum farklı! Hem Türkiye’de hem dünyada evde bitkilerine bakan, bahçesi varsa sebzesini yetiştiren gençlerin sayısı artıyor. Internet çağında büyüyen, vakitlerinin önemli kısmını bilgisayar, cep telefonu ve tablet ekranlarında geçiren milenyum ya da Y kuşağı (1981-1996 arası doğanlar), doğaya yakın duran bir nesil. Balkonsuz 1+1 stüdyo dairede yaşasa da bu durum onlar için bir engel değil. Gençler için ev bitkilerinin faydaları…
Salon bitkileri yaşadığımız ortamları birçok açıdan “daha iyi” hale getiriyor. Instagram’da #plants (bitkiler) etiketiyle 38 milyon paylaşım yapılmış şu ana kadar. Karantinada evde bitki yetiştirmeye ilginin arttığını sadece buradan bile görmek mümkün. Ağustosta baktığımda bu sayı 34 milyondu. Kabaca ayda 1 milyon bitki paylaşımı yapılmış, son 4 ayda. Müthiş bir sayı.
Pandeminin de etkisiyle öyle görünüyor ki bu yıl çiçeklerimizle her zamankinden daha fazla haşır neşir olduk. Balkonu olanlar yeşilin en güzel tonlarıyla güzelleştirdi, evin ışık alan köşeleri daha bir yeşillendi. Bulduğumuz köşede nane, maydanoz yetiştirdik. Birçoğumuz yeşili hayatına daha fazla aldı, doğal kaynakların hayati öneminin farkına vardı. Sıfır atık veya az atıklı yaşam, ileri dönüşüm gibi sürdürülebilirlik odaklı konular çiçek tasarımlarına da ilham verdi. Peki önümüzdeki dönemde neler göreceğiz? 2021’in bitki trendleri ve popüler çiçeklerine birlikte bakalım.
Biz geleneksel yöntemle bitkilerimizi büyütmeye devam ededuralım, bitki yetiştirmekte zorlananlar veya inovatif ürünleri sevenler için tasarımcılar doğa dostu teknolojik ürünler çıkarmaya devam ediyor. Evde sebze yetiştirme amacıyla tasarlanan ürünlerde son zamanlarda dikkatimi çekenler arasında akıllı bahçe, güneş ışığını kovalayan robot saksı, topraksız pet şişede bahçe sistemi, akıllı aydınlatma ve sulama yapan ürünler var. Bu akıllı minik cihazların biri dışında ortak özelliği bitkinin hidroponik, yani suda yetişmesi.
Şehir bahçeciliği pandemi dönemi ile dünyada yaygınlaşırken, biz de yaşadığımız topraklarda daha çok konuşur olduk kendi sebze ve meyvemizi yetiştirmeyi. Birçoğumuz başladı hatta. Balkon ve bahçe tarımının artmasının küresel açıdan en büyük nedeni malum, yeterli ve taze yiyeceğe erişememe endişesi ve beraberinde gelen maliyet artışları… Evde geçirilen zamanın da tabii ki harekete geçirici etkisi büyük oldu. Örneğin bu konularla hiç ilgisi olmayan bazı arkadaşlarımdan ufak denemelere başladıklarını duyuyorum ki, bu harika.
Toprakla uğraşmanın faydaları konusundaki haberi belki duymuşsunuzdur, topraktaki bazı mikropların antidepresan benzeri bir etki gösterdiği ispatlandı. Sağlık dostu bu yararlı mikroplar beynimizdeki sinir hücreleri üzerinde sakinleştirici, rahatlatıcı bir etkiye sahip. Ancak ilaçların tersine yan etkisi yok ve kimyasal bağımlılık yapmıyor. Biz biliyorduk da, bilim sayesinde bu ilişki resmiyete dökülmüş oldu 🙂 Öyleyse bu doğal antidepresandan nasıl en üst düzeyde faydalanacağımızı, kendimizi daha sağlıklı ve mutlu hissedeceğimizi birlikte deneyimleyelim.
Dünyada kaç ağaç türü vardır sizce? Hemen söyleyeyim, doğal hayatın ve insanlığın soluduğu oksijenin büyük kısmını karşılayan ağaçlar 60 binden fazla türe sahip. Bu yazının konusu; bu binlerce türün içinde, bilindik görüntüsünden çok uzak, sıradışı olanlar. Şekli, cüssesi veya hikâyesi ile dünyanın en ilginç ağaçları…
Minicik bir saksının içinde büyüyen çiçekten, 1700 yıllık bilge bir ağaca; doğa şaşırtıcı güzelliklerle dolu. İçinde bar olan, büyüdükçe renk değiştiren, kilise yapılmış, gövdesinde bisiklet ile büyümüş, daha neler neler… Buyrunuz dünyanın en ilginç ağaçları ve hikâyelerine…
Ben çok daha önce yetiştirmeye başladıysam da, sukulent yaklaşık son 10 yılda dünyada ve Türkiye’de çok popüler oldu. Bunu Google aramalarından ve sosyal medyadan da kolayca anlıyoruz. Salgından dolayı evde kaldığımız bu dönemde ise zirve yaptığını düşünüyorum. Yapılan araştırmalar 1981-1996 arasında doğan milenyum kuşağının da sukulenti tercih ettiğini söylüyor. Peki, sukulenti neden bu kadar çok sevdik? İşte sukulent özellikleri…
Çiçek yetiştirmeyi sevenlerin evinde en az bir sukulent saksısı vardır. Sukulent bakımı kolay olduğu için ilgilenemeyeceğinden endişe edenlerin de tercih ettiği bir bitki. Sadece bu sebepten değil, sukulent türlerinin bu kadar popüler olmasının başka birçok haklı sebepleri var. 7 maddede en yaygın sukulent özellikleri şöyle:
Yüzlerce çeşidi, nefis pastel renkleri, her ortama uyum sağlama becerisiyle kendine hayran bırakan ve bir sonraki tasarımım için beni teşvik eden güzellerim… Sukulent, daha önce evinde hiç çiçek yetiştirmeyenler için bile kolay ve zahmetsiz bir bitki. Şimdi vereceğim sukulent yetiştirme ipuçlarına dikkat ederek siz de sukulentlerinizi keyifle büyüteceksiniz.
Begonya, yıldız çiçeği, menekşe, müge çiçeği, paşa kılıcı… İşte evinize taze bir hava katacak, size de iyi gelecek nisanda ekilecek salon bitkileri ve bakım ipuçları.
Bir bitkiyi tohumdan filizlendirmek, fideye göre daha uzun süreçli olsa da sonuçlar zahmete değer. Aslında zahmet şöyle dursun, bir şeyler yetiştirmek, onun büyüdüğüne tanık olmak insana enerji veriyor. Özellikle evde kaldığımız bu günler için birebir. Gelelim nisanda ekilecek salon bitkileri listesine. Bir hatırlatma, güneşli bahar aylarında sadece çiçek değil, taze ot ve sebze de ekebilir ve büyütebiliriz.
Okullarımızın büyük bir kısmında çocuklar bitki yetiştirme konusunda deneyim kazanacakları bir ortama sahip değil. Ekip biçebilecekleri bir bahçeleri genellikle yok veya böyle bir ders verilmiyor. Oysa yapılan araştırmalar okulda aktif olarak yapılan bahçecilik derslerinin takım ruhu, sorumluluk, iş ahlakı gibi kavramları öğretmesinin yanı sıra çocukların genel davranışlarına da olumlu etkide bulunduğunu gösteriyor. Madem karantinadayız, evde çocuklara bitki yetiştirmeyi öğretmek için, tamamen eğitim amaçlı, minyatür bir bahçe hazırlatmaya ne dersiniz?
Evimizdeki birçok bitkinin, güzelliğiyle ruhumuza iyi gelirken daha temiz bir hava solumamıza yardım etmesi ne muhteşem bir şey… NASA’nın da açıkladığı bu bitkiler özellikle bazı toksinlere karşı birebir. Havayı temizleyen bitkiler hangileri, bakım önerileri neler ve nereye yerleştirilmeli? Hemen bakalım ve evdeki temiz havayı huzurla içimize çekelim.
Kar yağdı, yağmadı derken takvimsel olarak ilkbahara yaklaştık bile. Tıpkı evi düzenlediğimiz, eşya ayıklaması yaptığımız gibi kış uykusundan yavaş yavaş uyanıp canlanmaya başlayan çiçekleri de bahara hazırlamamız gerek. Mart ayında bitkilerle ilgili yapılacak işlerden en önemlisi, saksıların değiştirilmesi. Hadi bakalım, iş başına…
Birçok bitki, ılık ve sıcak hava koşullarına uyumlu olduğundan kış aylarından pek hazzetmez ve kendini bekleme moduna alır. Yeni yaprak – çiçek vermez, hatta yaprak sarartır, döker, kahverengileşir. Memnuniyetsizliğini bir şekilde belli eder.
Doğadaki yaşam enerjisini yaşadığımız mekanlara da yansıtmak diye kısaca özetlenebilecek Feng Shui Felsefesi’ni doğru uyguladığımızda evimizde daha iyi hissedeceğimiz inancına ben de katılıyorum. Beni en çok ilgilendiren ise Feng Shui bitkileri…
Yıllardır onlarca farklı türde çiçekler yetiştiren biri olarak onları Feng Shui bitkileri ve diğerleri olarak elbette ayırmıyorum. Bence bütün çiçeklerin stresi azaltan, iyi hissettiren bir enerjisi var.
Doğayla iç içe yaşayan kadim toplumlarda bitkilerin ruhsal anlamları olduğuna inanılırdı. Bitkilere dair bu inanışlardan kimisi günümüze kadar ulaşmış. “Tahtaya vur” sözünün de bunlardan biri olduğunu biliyor muydunuz?
Bitkilerin büyülü ve gizemli dünyasını araştırdıkça geçmiş kültürlerden günümüze ulaşan birçok inancın, düşündüğümüzden çok daha fazla günlük hayatımıza etki ettiğini fark etmemek mümkün değil. Bitkilerle ilgili ilginç inançlar arasından birçoğu yüzyıllarca, hatta binlerce yıl öncesinden bugüne gelebilmiş. Tahtaya vurmak da bunlardan biri.
Bir ortama en ekonomik ve doğal bir şekilde şıklık katmanın en kolay yolu bence oraya birkaç ev bitkisi yerleştirmektir… Bu durum banyolar için pek geçerli sayılmaz. Canlı çiçeklerimizi koymak için banyoyu tercih etmemekte haksız sayılmayız aslında. Yer darlığı sorunu da olabilir ancak en önemli konu, ışık… Neyse ki ışıksız ortamda yetişen bitkiler sayesinde sıradan banyoları güzelleştirmek mümkün.
İnternette ışık istemeyen banyo çiçekleri diye arama yaptığımda açelya, gardenya gibi çiçekli bitkilerin de banyoda büyüyen çiçekler arasında sayıldığını gördüm. Doğrudur; fakat bu güzeller az da olsa gün ışığı ister. Hiç penceresi olmayan, daha doğrusu ışık almayan banyolarda huzursuz olurlar.
Doğada neredeyse her renkte açan çiçek görmek mümkün. Siyah hariç! Çünkü çiçeğe rengini veren pigmentler yüzde 100 siyah renk üretmiyor. Taç yaprakların rengi en fazla koyu mor olabiliyor. Siyah lale, siyah gül, siyah hercai menekşe, siyah sümbül gibi siyah çiçekler hibrit olarak üretiliyor. Siyaha en yakın olan çiçek ise Türkiye’de yetişiyor.
Yıllardır çiçek yetiştirmeme rağmen siyah çiçekler hakkında pek bilgim yoktu açıkçası. Eh, artık blog yazarı olduğuma göre onları araştırmanın tam zamanı dedim ve işe koyuldum.
İlaçsız, taptaze, sürekli elimizin altında… Daha ne olsun? Taze baharatlarla ilgili pratik ipuçlarına nefis kokulu üç otu da ekleyerek devam edelim…
Evde yetiştirilecek taze otlar için öncelikle yeterli güneş ışığı alan bir köşe seçmeli. Eğer ışık yetersizse bitki ışıklarından kullanılabilir. Benim tercihim mutfakta olmaları… Hem pratik oluyor, hem de görüntü ve kokularıyla mutfağın havasını değiştiriveriyor.
Duyunca insanın içini ısıtan, iyi gelen sözcükler vardır hani… Ülkeler bazında yapılan bir araştırmaya göre Türkiye için bu sözcük “tatil” imiş. Buna itirazım yok. Ben kendi listeme şu sözcüğü de ekliyorum. Dört mevsim yeşil kalan bitkileri ile KIŞ BAHÇESİ.
Soğuk havalarda uykuya geçmeyip güzelliğini sergilemeye devam eden kış bitkileri, evdeki o kasvetli havayı dağıtmaya birebir. Sadece bir iki saksı bile yeterli olur ama benim kastettiğim, evin bir bölümüne veya neşenize göre tamamına yaydığınız bir kış bahçesi…
İster sade ve minimal tarzdaki süslemeleri sevin, ister gösterişli ve ışıl ışıl olanları; bu yılbaşı kapı süsü fikirleri arasında zevkinize uygun olanlar mutlaka vardır diye düşünüyorum. Son zamanlarda klasik kırmızı ve altın sarısı toplar yerine az sayıda ve doğal malzeme kullanılan, çemberin sadece yarısının süslendiği tasarımlar daha bir revaçta…
Son zamanlarda yılbaşı kapı süsü modellerinde hazır süslerden ziyade doğal malzemelerin kullanımı öne çıkıyor. Aşağıda seçtiğim fotoğraflara bir göz atın. Minimal tasarımlardan, kurutulmuş kırmızı bibere neler yok ki…
Hiç nazlanmadan yetişen, bakımı çok kolay, uyumlu, estetik ve de en sevdiğim… Sukulentlerin ait olduğu yaklaşık 60 bitki ailesi var. Onların da altında yüzlerce, belki daha fazla tür… Hepsi de farklı şekil ve boyuta sahip, renkli sukulent türlerinden en ilginç olanları paylaşmak istiyorum.
Renkli sukulent türlerinin bazılarının Türkçe isimlerini bulamadığım için Latince karşılıklarını yazdım. Ben onlara kısaca ‘güzellerim’ diye sesleniyorum. Nefis şarap kızılı renge sahip sempervivum ile başlayalım.
Havanın erken kararması, soğuk ve gri atmosfer, yetersiz güneş derken evdeki bitkiler de kış şartlarına maruz kalıyor. Diğer mevsimlerle arada büyük farklar olmasa da kış bitkileri bakımı konusunda dikkat edeceğimiz 5 önemli ve uygulaması basit kural var.
Her şeyden önce, her bitkinin kendine özel bakım kuralları olduğu için kışın onun ihtiyaçlarına göre hareket ediyoruz. Yine de kış bitkileri için uymamız gereken genel kuralları listeliyorum.
Gerek yurt dışı seyahatler gerekse araştırma merakım sayesinde organik bahçe ve bitki dünyasında neler olup bitiyor, yeni neler var; takip etmek daha kolay oluyor. Hem yeni fikirler için ilham verici, hem de zihin açıcı…
Dünya nüfusunun yarısı şehirlerde yaşıyor. 2050’ye kadar bu sayının yüzde 70’e çıkacağı tahmin ediliyor. Hâl böyle olunca, psikolojik ve fiziksel sağlığa iyi gelecek, şehir ortamında doğayı daha fazla hissettirecek, doğayı koruyan tasarımlara kafa yoruluyor. Dikey bahçeler, özel doğa köşeleri, daha fazla organik malzeme, 2020 bahçe trendleri arasından sevdiklerim…
Çiçeklerin sadece havayı değil, enerjimizi de temizleyici ve iyileştirici gücü olduğuna inanırım. Sanırım bitkilerim de bu inancımın farkında ki neşeyle büyümeye, çiçek açmaya devam ediyor. Hayatımızı güzelleştirmek için evdeki doğanın şifasından neden faydalanmayalım? İşte bakımı da kolay, bereketli, uğurlu ev bitkileri…
İster bizim kültürümüzde, ister başka toplumların kültürlerinde olsun; bir çiçeğin bereket, sağlık, uğur getirdiğine dair güzel bir inanış varsa ben de varım! Bakımı kolay uğurlu ev bitkileri listesine geçmeden önce bir hatırlatma…
Emek ve sevgimi vererek yetiştirdiğim bitkilerin saksılarını seçerken alışılmışın dışına çıkmak çok eğlenceli geliyor. Dayanıklı ve uyumlu bitkiler olduğu için özellikle sukulentlerde bunu uygulamak daha rahat… Üstelik saksılara da kendi imzanızı atmış oluyorsunuz. İşte yaratıcı saksı fikirleri…
Konu yaratıcılık olunca; detaylı bakım gerektirmeyen, dayanıklı ev bitkilerini seçmek işinizi kolaylaştıracaktır. Böylece yaratıcılığınızı daha rahat sergileyebilirsiniz. Başlangıç olarak, keyifle uğraştığım sukulent türlerini öneriyorum. Bu minnoşlar sıra dışı kaplarda da neşeyle büyümeye devam ediyor.
Birçok bitki iyileştirici özellikler taşırken bazı bitkilerin canlıları olumsuz etkilediğini biliyoruz. Özellikle dört ayaklı tüy yumakları, çiçeklerin tadına bakarken zehirlenebilir. Evcil hayvanlar için zararsız bitkiler arasından bakımı kolay olanları derledim.
Evdeki bitkilerin zehirli olmamasına dikkat etmek, hem küçük çocuklarımız, hem de hayatı paylaştığımız evcil hayvanları korumak için yapmamız gerekenlerden biri. Tabii yine de bitkileri kolay ulaşılmayan yerlere koymak lazım. Çünkü evcil hayvanlar için zararsız bitkiler zehirli olmasa da karın ağrısı, kaşıntı gibi tatsızlıklara yol açabilir. Saksı devrildiğinde temizlik işi çıkması da cabası.
Doğanın renkleri söz konusu olduğunda sonbahar müthiş bir mevsim. Ağaçlar ve parklar kırmızı, sarı ve turuncunun tonlarını sunarken, aynı renk çeşitliliğini balkon ve salonumuzdaki bitkilerde neden görmeyelim?
Sonbahar bitkileri arasında kapalı havaya, erken kararan günlere iyi gelecek, nefis renkleri ile kışlarımıza neşe getiren çiçeklerden favorim olanlarını, bakım ipuçlarıyla birlikte paylaşmak istiyorum. İşte sonbaharın güzelleri…
