Dünyada 750’den fazla et yiyen bitki olduğunu biliyor muydunuz? Doğanın en ilginç canlılarından etobur bitkiler besin ihtiyacını karşılamak için böcek avlar ve sindirir. Hatta bazıları fare bile avlayacak kadar kendini geliştirmiştir! Et yiyen bitkiler hangileri? Avını nasıl yakalıyorlar? Cevapları bu yazıda.
- Venüs Sinekkapan
- Pitcher Bitkisi
- Sundew Bitkisi
- Su Çarkı Bitkisi
- Kobra Zambağı
- Çiy Çamı
- Pinguicula
- Roridula
Venüs Sinekkapan: Kurnaz Etçil (Dionaea Muscipula)
Bitkilerin adaptasyonunun en etkileyici örneklerinden biri et yiyen bitkiler arasında yer alan Venüs Sinekkapan bitkisi. Bu etçil bitkinin yaprakları, üzerine konan böcekleri tuzağa düşürerek onları yakalar. ABD Carolina’nın doğu kıyısındaki subtropikal sulak alanlara özgü bir bitkidir. Etobur bitki sinekkapan, böcekleri ve diğer minik canlıları yakalama ve sindirme konusunda ustadır. Bitkinin her bir yaprağının uç kısmında hassas tüyler yer alır. Yapraklarda gezinen bir böcek ya da örümcek bir tüyle temas ettiğinde, bitki tuzağını kapatmaya hazır olur. İlk darbeden yaklaşık yirmi saniye sonra başka bir temas meydana gelirse kendini kapatır.
İyi büyüme koşulları altında, Venüs Sinekkapan’ın 8-20 tuzağı olabilir. Bazen bir tuzak düşer ve yerine yenisi çıkar. Bunun dışında etobur bitki bakımı konusuna gelince, sinekkapan bitkisini aşırı beslememek çok önemlidir. Aksi takdirde ölebilir. Bitkinin bir böceği sindirmesi uzun zaman alır. Bu nedenle her bir beslenmede yalnızca tek bir tuzağını tek bir böcekle beslemelisiniz. İki besin arasında bir veya iki hafta beklemek gerekir.
Sürahi Biçimli Et Yiyen Bitkiler : Pitcher Bitkisi (Nepenthes)
Et yiyen bitkilerden Nepenthes, çok ilginç bir görünüme sahiptir. Bu olağanüstü bitkinin silindir şeklinde yaprakları vardır ve bir sürahiye benzer. Bu bitkiler avlarını nektarla çekip boğarlar. Sürahinin içindeki nektar, böcek ve küçük sürüngenleri kendine çeker ve tuzak içine düşmelerini sağlar. Bütün etobur bitkiler gibi Nepenthes de avından besin elde etmek için sindirim enzimleri salgılar. Buna ek olarak verimsiz ve fakir toprakların olduğu yerlerde yaşarlar. Bu nedenle gerekli besin maddelerini topraktan alamadıkları için, nitrojen ve fosfor gibi besin maddelerini böceklerden karşılarlar.
Yapış Yapış Bir Etobur Bitki: Sundew Bitkisi (Drosera)
Sundew bitkisi, enteresan etobur bitkilerden bir başkası. Yapraklarında yapışkan pedler bulunur ve böylelikle böcekleri çeker ve yakalar. Böylece yaprağa konan bir böcek, bitkinin salgıladığı yapışkan maddeye takılır. Sundew bitkisi daha sonra avını sindirmek ve besinleri emmek için enzimlerini salgılar.
Su Çarkı Bitkisi (Aldrovanda Vesiculosa)
Su Çarkı, Venüs Sinekkapan ile yakından akrabadır. Sinekkapan gibi bu bitki de narin ve hassas tüylere sahiptir. Ancak tuzağı su altında bulunur. Dünyanın çeşitli yerlerindeki ılıman bölgelere özgü, su kaynaklı etobur bir bitkidir. Akrabası Venüs Sinekkapanına benzer tuzaklar kullanarak küçük suda yaşayan omurgasızları yakalar. Ayrıca bu etobur bitkiler hızlı hareket eder. Su Çarkı, merkez ekseni etrafında 5 adet dönen halka biçiminde tuzaklar oluşturarak böcekleri yakalar ve ardından sindirir. Bilim insanları bu yüzden ona Su Çarkı ismini vermiştir. Hızlı hareket edebilen az sayıdaki bitki türünden biridir.
Kobra Zambağı (Darlingtonia Californica)
Et yiyen bitkiler listesinin bir başka etoburu içinde nektar bulunan sürahiye benzer yaprağa sahiptir ve böylece böcekleri çeker.
Bu etobur bitkinin anavatanı ABD’de, Kuzey Kaliforniya ve Oregon’dur. Özellikle bataklıklarda yetişir. Kobra zambağı adı, boru şeklindeki yapraklarının, dişlere veya yılanın diline benzeyen çatallı yapıda olmasından dolayıdır. Bitki 1841 yılında botanikçi William D. Brackenridge tarafından Shasta Dağı’nda keşfedilmiş. Çoğu etobur bitki gibi, kobra zambağı da nitrojen ihtiyacını etobur hayvanlar yoluyla karşılar.
Çiy Çamı (Drosophyllum Lusitanicum)
Portekiz güneş çiçeği de denilen, çok yıllık etobur bir bitkidir. Kendi cinsinin tek temsilcisidir ve daha kuru iklimlerde yaşadığı için diğer etobur bitkilerden önemli ölçüde farklıdır. Bitkinin tabanında odunsu gövdeler vardır. Çiy Çamı, Portekiz, güneybatı İspanya ve kuzey Fas’ı kapsayan Batı Akdeniz bölgesine özgüdür. Çoğunlukla fundalıklarda, çam ormanlarında, yaprak dökmeyen ormanlarda yetişir. Böcekleri tuzağa düşüren yapışkan yapraklara sahiptir.
Pinguicula
Et yiyen bitkilerden Pinguicula böcekleri çeken, yakalayan ve sindiren yapışkan, salgılı yapraklara sahiptir.
Roridula
Bu bitki avını yakalar ancak sindirimi gerçekleştirmek için suikastçı böceklerden yardım alır. Dolayısıyla, onlardan kalan böcek artıkları ile beslenir.
Son olarak; et yiyen bitki insan yer mi? Etobur bitkilerin sindirim sisteminde bulunan ve avlarını sindirme ve yok etme enzimleri insanlara zarar vermek için yeterli değildir. Yine de Venüs Sinekkapan gibi dikenli tuzaklara dokunmamak yerinde olur.
Daha fazla bilgi için: https://tr.wikipedia.org/wiki/Et%C3%A7il_bitki
