Sonbaharda bütün neşesiyle açmaya devam eden favori sonbahar çiçekleri listeme mis kokulu nergis, açelya, çuha çiçeği, sümbül, gardenya, yıldız çiçeği ve sıklamen ve bakım ipuçları ile devam ediyorum…
Sonbahar çiçekleri, bazen kokusu bazen de parlak renkleri, bazen iki güzelliğini de sunarak ruhumuza iyi gelir. Hadi nergisle başlayalım.
Nergis
Narcissus
Güzel kokulu, bahar aylarında çiçekçilerde sıklıkla gördüğümüz alımlı nergisler, bilimsel adından anlayacağınız üzere, kendine aşık mitolojik karakter Narcissus’tan almış ismini.
Nergis tohum ya da soğan olarak (sonbaharda) ekilebiliyor. Saksının dibine çakıl taşları konularak toprağın geçirgen olması sağlanmalı. Mineral yönünden zengin gübre ile desteklenmeyi seviyor. Aydınlık ama fazla sıcak olmayan bir yerde, haftada bir su vermeli.
Kışın nefis çiçeklerini ve kokusunu sergilemeye başlar. Bir ay kadar sonra solan çiçekler kesilip soğan kısmı susuz bir şekilde toprağın içinde dinlendirmeye alınmalı. Bu kadar ilgi ve özen isteğine bakarsak, boşuna ona Narcissus dememişler.
Açelya
Rhododendron
Çiçeklerini farklı renklerde sergileyen açelya ya da orman gülünün bakımı çok zor değil ancak birkaç püf noktasına dikkat etmek gerek.
Öncelikle aydınlık ortamda olmayı seviyor; saksıyı ara sıra çevirelim ki zarif çiçekleri ışıktan eşit faydalansın. Işık gelmeyen ortamda strese girip yapraklarını dökmeye başlayabilir.
Toprağı nemli kalmalı, ancak haftada iki kereden fazla sulamamalı. Bu güzellerin bazı türleri rüzgarı seviyor, kısa süreliğine balkona çıkartarak bunu test edebilirsiniz. İyi gelip gelmediğini size anlatır zaten. Solan yaprak ve çiçeklerini elle kopartmak yerine temiz bir makasla kesmek gerek.
Hoyrat bir iklime gelmiyor; ne çok sıcak, ne çok soğuk… Yeni Türkü’nün şarkısındaki gibi…
Sıklamen
Cyclamen trochopteranthum
Hatırlıyorum da, çocukken ziyarete gittiğimiz bütün evlerde sıklamen olurdu. Hâlâ da çok popüler bir bitki. Hele o pembesinin tonları yok mu?
Sıklamen soğuğu sevdiği için sonbahar ve kışın çiçeklerini açar, yazı dinlenerek geçirir. Yarı gölge ortamları sever.
Tohumdan veya soğandan yetişebiliyor. Doğada kendiliğinden de büyüyen sıklamenin çiçek açtığı dönemde toprağı sürekli nemli olmalı, ancak kökü zarar görebileceği için saksı altındaki tabakta su birikmemeli.
KKTC’de yabani sıklamenlerin koruma altında ve sökmenin para cezasına tabi olduğunu hatırlatayım.
Sümbül
Hyacinthus orientalis
İster kesme çiçek olarak vazoda, ister saksıda; buram buram kokusundan mahrum kalmamak için sürekli yakınınızda tutmak istersiniz.
Sümbülü ekerken soğanın bir kısmının toprak dışında olduğundan emin olmak gerek.
Sümbülün sevdikleri: Yazları haftada en az iki defa olmak üzere, günün aynı saatinde, aynı miktarda ılık su ile sulama.
Sevmedikleri: Soğuk çeşme suyu, direkt güneş ışığı, rüzgâr.
Çiçekleri açmış olarak satılan sümbüller genelde hibrit olduğu için bol çiçekli olsa da kokusu az oluyor. Yabani sümbüller ise o nefis, yoğun kokusuyla bambaşka…
Yıldız Çiçeği
Dahlia pinnata
Muhteşem güzellikte, görkemli çiçeklerini yaz ve sonbahar ayları boyunca, kış gelene kadar açar. Suyu seven yıldız çiçeği sıcak havada iki günde bir, çok sıcakta her gün su istiyor. (Sabah erken veya akşam saatlerinde olmak kaydıyla.)
Onlarca türünden bazılarının çiçeği 25 santimetre kadar ulaşıyor. Özellikle iri çiçekli isteyenler yıldız çiçeğinin “kelvin floodlight” türünü alabilir. Soğanları saksıya ekerken birbirinden ayırmamak gerek, çünkü minik filizler onların birleştiği yerden çıkacak.
Gardenya
Gardenia jasminoides
Nemi seven gardenyalar, suyun biraz asidik olmasından hoşlanıyor. Oran olarak bir litre suya birkaç minik limon tuzu atıp eritebilirsiniz. Her bir sulama bir bardağı geçmemeli.
Toprak bitlerine de dikkat etmek gerekiyor. Hoş kokulu gardenyaların bakımı çok kolay değil ancak çiçeği güçlendirmek için demir sülfat solüsyonundan faydalanmak mümkün. Detayları şu linkte…
Çuha Çiçeği
Primula
Bir kış çiçeği olarak bu minik güzeller direkt gelen güneş ışığını ve sıcakları sevmiyor. Çok soğuğa da maruz kalmamalı.
Kış aylarında dolaylı ışık alan pencere kenarı, yazın da yarı gölge bir alan tercih edilebilir. Bakımı kolay bir çiçek. Yazın kendini dinlenmeye alabilir, bakımı tamamsa kışın güzel renklerini sergilemeye devam edecektir.
Çuha çiçeğinin bir püf noktası; solan çiçekleri koparıp atmamak ve dalında iyice kurumasını bekleyip sonra toprağa ekmek gerektiği.
Büyürken kenarlardan çıkan minik yavruları görünce gününüz aydınlanıyor.
Favorim olan sonbahar çiçekleri listemin birincisi de burada…