Duyunca insanın içini ısıtan, iyi gelen sözcükler vardır hani… Ülkeler bazında yapılan bir araştırmaya göre Türkiye için bu sözcük “tatil” imiş. Buna itirazım yok. Ben kendi listeme şu sözcüğü de ekliyorum: Kış bahçesi. Kış bahçesini evin ışık alan bir köşesinde bile oluşturabilirsiniz. İşte evinizin kış bahçenizde yetiştirebileceğiniz dört mevsim yeşil bitkiler.
- Atatürk çiçeği
- Limon ağacı
- Taze otlar
- Aloe vera
- Paşa kılıcı
- Sukulent türleri
- Kaktüs
- Sardunya
- Açelya
- Bodur pittosporum
- Gardenya
- Bodur zakkum
- Osmanthus
- Bodur gravilla
- Barış çiçeği
- Guzmania
Yapraklarını dökmeyip güzelliğini sergilemeye devam eden dört mevsim yeşil bitkiler, evdeki o kasvetli havayı dağıtmaya birebir. Sadece bir iki saksı bile yeterli olacaktır. Ama benim kastettiğim, evin bir bölümüne veya neşenize göre tamamına yaydığınız bir kış bahçesi oluşturmanız olacak.
Sevgiyle, emek vererek hazırlanmış bir köşe benim için bir kış bahçesidir ve o evi yuva haline getirir. Araştırmalar boşuna demiyor; bir adet canlı bitki, insanın evle olan bağını güçlendirir ve mutluluk hormonunu yükseltir diye…
O halde ruh halimize iyi gelen, dört mevsim yeşil bitkiler listemize hemen geçelim.
Atatürk çiçeği (Euphorbia pulcherrima)
Atatürk’ün yurt dışında görüp Türkiye’de de yetiştirilmesini istediği bitki her mevsim yeşil, daha doğrusu hem yeşil hem kırmızı yaprakları ile göz kamaştırıcı güzelliğe sahip bir bitki. Atatürk çiçeği bol güneş ışığı sevdiği için kış aylarında evinizin hangi bölümü bol ışık alıyorsa oraya koymalısınız. Tabii direkt öğlen güneşi gelmemek kaydıyla. Birçok bitki gibi çok soğuk ve çok sıcak havadan rahatsız olur. Aynı şekilde rüzgara da maruz bırakmamak gerekir. Yılda bir veya iki kere mineral takviyesi yapılabilir.
Mis Kokulu Limon Ağacı (Citrus)
Yazın bahçelerde, balkonlarda yaşamını sürdüren limon ağacını, soğuk kış gecelerine dayanamayacağı için içeri almak lazım. Üretken bir bitki, limon ağacı. Bakımı doğru yapıldığında meyvesiyle, pırıl pırıl yapraklarıyla, mis kokusu ile evlerimizi güzelleştirir. Limon ağacı sıcaklarda daha fazla su istese de sulama zamanı ve miktarını toprağın durumuna göre vermelisiniz. 5 ile 12 derece arasındaki sıcaklıklar limon için idealdir.
Emre Amade Taze Baharatlar
Taze otlar mutfağınızda hem rengi, hem de nefis kokusu ile yılın her mevsimi elinizin altında! Mutfağınızın ışık alan bir köşesine yerleştireceğiniz otları, parmağınızı 3-4 cm toprağına daldırıp kurumuş ise sulamalı. Kireçli su sevmedikleri için içme suyu veya kaynamış, dinlenmiş oda sıcaklığında çeşme suyu kullanmalı. Bakımları gayet kolaydır. Fesleğen, biberiye, kekik, nane, lavanta, kişniş (ben bu taze kişnişin tadına alışamasam da).… Normalde balkonda duruyorsa saksıları kış için içeri almak lazım. Zencefil de evin içinde mutlu mesut yetişen şifalı baharatlar arasında.
Bütün bitkiler için bir poşet saksı toprağı ve küçük bir malayı el altında tutmakta fayda var. Böylece lazım olduğunda kolayca müdahale edebiliyorum. Taze baharatları toprak veya uzun metal saksılarda yetiştirmek de mümkün. Böylece daha az plastik kullanmış ve karbon ayak izimizi azaltmış oluruz. Çok da hoş görünüyor.
Dört mevsim yeşil bitkiler diyince ilk akla gelenlerden: Aloe Vera
Sıcaklarda daha fazla su isteyen aloe vera zahmetsizce yetişen dört mevsim bitkiler arasında yer alıyor. Sulama kararını ezbere değil, yine parmak testi ile vermek en iyisidir. Katüsler gibi aloe vera da suyun gövdeye temas etmesinden hoşlanmaz. Su sadece toprağa verilmeli. İyi bir drenaj yapılmalı ki fazla su dışarı akabilsin. Toprak ve bir büyük saksı değişimini yılda bir kez yapmak yeterli olur.
Cilde birçok faydası olan aloe vera ile ilgili, aloe vera jel yapımı bir kaynak önerisi vereyim.
Asil Duruşu Yeter – Paşa Kılıcı (Sansevieria)
Bakımı çok kolay, ölme ihtimali çok zor olan bir bitkidir paşa kılıcı. Fazla sulanmadığı, biraz ışık aldığı müddetçe paşa kılıcı da birçok bitki gibi evdeki kış bahçemizde mutlulukla büyür. Yeter ki gelişimini izleyelim, bitkide ufak bir stres belirtisi (Yapraklarda benek, çürüme vs.) olursa şartlarını gözden geçirelim. Yaprak kenarları sararıyorsa sebebi fazla su veya direkt gelen güneş ışığı olabilir. Sararan kısımlar streil makasla kesilebilir. Toprağı iyice kuruduysa su vermek gerek. O da 15-20 gün veya daha fazla süre demektir. Yaprakların eğilmesi de fazla su yüzünden olabilir. Yazın gübreleme yapılabilir.
Sukulent Türleri
Kış bahçesi için vazgeçilmezim, en sevdiğim, nazlanmayan, her ortama uyan küçük tatlı mutluluklar… Su ihtiyacını parmak batırma testi ile ölçebilir, toprak kuru geliyorsa su verebilirsiniz. Nemli ise su vermeyin. Sukulentler bakımı çok kolay, zahmetsiz ve her mevsim yeşil bitkiler arasında benim de favorilerimdir. Suyu depoladığı için fazla suya ihtiyaç duymaz. Kullanacağınız su da çeşme suyu değil, oda sıcaklığında ve tercihen içme suyu olmalı.
Kaktüsler (Cacti)
Diğer bütün bitkilerde olduğu gibi kaktüste de altı delik veya delik değilse uygun drenaj uygulaması yapılmış saksı kullanmak gerekir. Drenajdan kastım, sadece çakıl taşı ile yapılanlar değil. Instagram hesabımda doğru drenaj nasıl yapılır videolarımı inceleyebilirsiniz. Fazla su köklerini çürütebileceği için -kendimi tekrar ediyormuş gibi hissediyorum- kaktüse su vermek için toprağının kurumasını beklememiz gerekir. Çabuk yavru verir, büyüdükçe bir boy büyük saksıya geçirebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu da suyun kaktüslerin gövdesine gelmemesi gerektiğidir. Kaktüs toprağı olarak tasarımlarımda torf, perlit, vermikülit ve cocopeat karışımından oluşan besleyici bir toprak tercih ediyorum. Bitkiler daha sağlıklı büyüyor.
Sardunya (Pelargonium zonale)
Çok soğuklardan korunması gereken, güneş ışığını seven bir bitkidir sardunya. Biyologlar doğada 400’den fazla sardunya türü olduğunu belirtiyor. Sardunya için torf içerikli besleyici bir toprak kullanmalıyız. Sardunyanın saksısı kendisinden çok büyük olmamalı. Dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta altı delik saksı kullanmak gerektiği. Böylelikle bitki fazla suyu dışarı verebilsin. Sardunya saksısını bahar aylarında değiştirebilirsiniz. Kendisi çiçeklenme döneminde daha çok suya ihtiyaç duyar.
Açelya (Azalea)
İlkbaharda açan beyaz, pembe, kırmızı, sarı harika çiçekleri ve her mevsim yeşil yaprakları ile güzelim açelya! Organik maddelerce zengin, torflu, geçirgen bir toprak karışımı seven açelyayı sularken altının mutlaka delik olduğundan emin olun ki fazla su köklerini çürütmesin. Altındaki tabakta biriken suyun da boşaltılması gerek. Budama için çiçeklenme döneminin bitmesini beklemek gerekir. Verilecek suyun Ph değerinin düşük (7.5’in altında) olması tavsiye edilir.
Denge ve mutluluğun simgesi açelya gibi bereket getiren diğer çiçekler bu yazıda.
Bodur yıldız çalısı (Pittosporum)
Bodur yıldız çalısı, tamamen gölge olmamak kaydıyla az ışıkla yarı gölgede yetişebilen bir bitkidir. Kireçli toprak sevmez, geçirgen toprak kullanmak iyi olur. Sıcak havalarda sususz kalmaması gerekir. Fazla suyun alttan aktığına emin olmalısınız. Fazla su vermek, bitkinin köklerini çürütebileceği için bu konuya hassasiyet göstermek gerekir. Bitkinin sevmediği bir başka unsur ise hava akımına ve rüzgara maruz kalmaktır. Budama işlemi çiçeklenme dönemi bittikten sonra yapılmalıdır.
Gardenya (Gardenia jasminoides)
Nefis renkler, parfümlere de ilham olan çok hoş bir koku. Bakımı kolay ve dört mevsim yeşil bitkiler listesinde… Gardenya sabah güneşine bayılır. Yalnız dikkat; çiçek veren birçok bitki gibi gardenya da rüzgardan olumsuz etkilenebilir, buna dikkat etmek gerekir. Çok düşük sıcaklıklara dayanamaz, 12-13 derecenin altına inmemek gerekir. Eğer gardenyanızı balkonda tutuyorsanız sıcaklığa göre gece içeri almanız iyi olur.Toprağın çok ıslak değil, nemli olması yeterlidir. Sulama işini hangi gün yapıyorsanız aynı saatte, aynı miktarda yapmaya özen göstermemiz gerekir. Sulama sırasında çeşme suyu yerine oda sıcaklığında, mümkünse de içme suyu kullanılmalı. Saksı dar geliyorsa bir boy büyüğe geçirebilirsiniz. Yalnız gereğinden büyük olmamalı. Ayrıca sık saksı değişiminden huzursuz olduğunu da belirtelim.
Bodur zakkum (Nerium oleander Linneaus)
Özellikle bodur zakkum için dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, salgıladığı sıvının zehirli olmasıdır. O nedenle çocuk ve evcil hayvanlardan uzak tutulması gerekir. Bodur zakkum geçirgen toprakta mutlu olur. Ayrıca bol ışık isteyen bir bitkidir. Zakkumun budanma zamanı çiçek verme dönemi sonrasındadır.
Osmanthus
Osmanthus, nefis kokusu, dökülmeyen sert yaprakları ve beyaz çiçekleri ile Avrupa’da park ve bahçelerde sıklıkla tercih edilen bir bitkidir. Bu bitki güneş ışığını sever. Ancak doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Soğuğa dayanıklıdır. Önemli bir nokta; bitkiyi ektikten sonra ona düzenli su vermek gerektiğidir. Ayrıca alkali topraktan hoşlanmaz, asitli toprak sever. Kozmetik sektörünün gözde bitkilerinden biri olduğunu da not düşelim.
Bodur gravilla (Grevillea lanigera)
İşte her mevsim yeşil kalan bir çalı daha: Bodur gravilla. Güneş ışığını ve ılık, nemli ortamları sever. Yarı gölgede de yaşar. Yaprakları iğnelidir. Yazları nefis pembe renkte çiçekler açar. Bodur gravilla ağır killi toprakta uzun yaşayamaz. Bitkinin toprağının asitli ve nötr (ph değeri 7.5’in altında) olmasına dikkat etmeli. Bahçe ve terasın yanı sıra balkonlarda da mutlu olur. Fidanın dikileceği çukur geniş ve ferah olmalı ki kökleri rahatça büyüyebilsin. Bodur gravilla fidanını diktikten sonra bir hafta boyunca ona her gün su vermek gerekir.
Zarif bir güzel: Barış çiçeği – Yelken çiçeği (Spathiphyllum)
Sadece çiçeğine değil parlak koyu yeşil yapraklarına da hayran olduğum yelken çiçeğinin bakımı da gayet kolay. Havayı temizleyen bitkiler listesinde yer alan yelken çiçeği torf, vermikülit gibi bol mineralli, besleyici bir toprakta mutlu olur. Ayrıca toprağının nemli olmasından hoşlanır. Kimi zaman yelken çiçeğinin yapraklarına da su püskürtmeniz iyi olacaktır. Yalnız çiçeklenme dönemi hariç… Çiçek verirken toprağın kurumasını beklemeniz onun dinlenmesini sağlar. Çiçeklenme dönemi dışında sulama ritüelimiz ise şöyle: Günün aynı saatinde, aynı kapla, aynı miktarda su vermek. Barış çiçeğinin hangi ay çiçek açacağını bilemeyiz. Son olarak bu güzellik aydınlık bir köşede mutlu olacaktır.
Guzmania (Guzmania ingulata)
Enteresan bir güzellik! Guzmania, çiçek açan birçok bitki gibi sabah güneşine bayılmaktadır. Narin bir bitkidir, kendisine dokunulmasından hoşlanmaz. Bazen sarı geçişleri olan, kırmızı renkte çiçek açar. Çok sulu olmamak koşuluyla nemli toprak sever. Yılda bir kere vitamin ve mineral vermek iyi olacaktır. Son olarak sıcaklığın, 12-13 derecenin altına düşmemesi gerekir.
Görseller: Canva.com stock fotoğraflarından ve Bir Tohumla Başlar Hayat atölyesinden.
